Maar de tentoonstelling Ik, Maria van Gelre, De hertogin en haar uitzonderlijke gebedenboek
op 22 november 2018 in Museum Het Valkhof in Nijmegen.
Tekst Ietje ten Holte, foto’s Christine den Burger
Op eigen gelegenheid reisde een ieder naar Museum Het Valkhof in Nijmegen waar we vroeg in de middag startten met koffie en een flink stuk appeltaart. Een goede basis voor een mooie, maar te korte middag.
Johan Oosterman, hoogleraar oudere Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, initiatiefnemer van het project rond Maria van Gelre en gastconservator van de tentoonstelling, nam ons mee in een aanstekelijke, enthousiaste presentatie. Veel facetten kwamen aan de orde: allereerst het project om het gedeelte van het gebedenboek van Maria van Gelre dat in het bezit is van de Staatsbibliotheek in Berlijn grondig te onderzoeken en te restaureren, verder zijn speurtocht in de archieven en zijn zoektocht naar voorwerpen die gerelateerd konden worden aan verblijfplaatsen van Maria van Gelre. Daarnaast werden we meegenomen in het leven van die tijd en in de denkwereld van de zelfbewuste, intelligente en politiek actieve hertogin Maria van Gelre en natuurlijk kwamen ook haar bijzondere gebedenboek en de tentoonstelling zelf uitgebreid aan bod. Na zijn inleiding nam Johan Oosterman ons mee naar drie zalen om in drie kleinere groepen na elkaar nog verder in te gaan op een aantal bijzondere voorwerpen in de tentoonstelling die Maria van Gelre ongetwijfeld moet hebben gezien, zoals de prachtige rijkversierde kaarsenkroon van ruim tweeënhalve meter doorsnede uit de Sint Walburgiskerk in Zutphen en Onze Lieve Vrouwe van Renkum, een eikenhouten Mariabeeld afkomstig uit het vrouwenklooster in Renkum.
De expositie zelf was prachtig vormgegeven. Via twaalf ruimtes loop je door Maria’s leven, te beginnen bij het Franse hof waar ze opgroeide tot en met Keulen waar ze stierf. Elke ruimte heeft een eigen kleur en sfeer. Door het gebruik van vrouwelijke materialen, zoals gordijnen en voiles wordt de sfeer opgeroepen van Maria’s leven. Ook de prachtige kleuren uit de miniaturen komen terug in de inrichting van de tentoonstelling.
Op verscheidene wanden waren grote afbeeldingen te zien van verschillende miniaturen. Dat was een goed idee, want als het druk is, zoals tijdens ons bezoek, is het namelijk moeilijk om de 20 geëxposeerde miniaturen uit het gebedenboek goed te bekijken. Alle reden dus om nog een keer terug te komen voor de volgende 20 miniaturen en hopen dat het dan minder druk is.
