Echo– fotografie en installaties van Vytautas Kumža, van 24 september tot en met 10 december in CODA Museum Apeldoorn, is de eerste museale solotentoonstelling van Vytautas Kumža (Litouwen, 1992). De tentoonstelling maakt deel uit van het tweejaarlijks Apeldoorn Fotofestival, dit jaar van 24 september tot en met 29 oktober. De opening van de tentoonstelling en het festival worden op zondag 24 september in CODA gecombineerd.
Herinneren we ons de spullen en gebruiksvoorwerpen om ons heen zoals ze daadwerkelijk zijn of vervormen we ze in ons hoofd tot nieuwe beelden en andere verhalen? En wat doen die beelden en verhalen met onze beleving van de werkelijkheid? Beeldend kunstenaar en fotograaf Kumža is gefascineerd door ons kwetsbare en soms onbetrouwbare geheugen en door de alledaagse dingen om ons heen. Vervormde hamers, gedragen brillen, kettingen, schoenen, lange blonde haren en roze bowlingballen; Kumža haalt ze uit hun oorspronkelijke context en geeft met zijn fotografie en installaties een ander perspectief op deze objecten en de ervaring van de wereld om ons heen.
Bedrieglijke logica
Het werk van Vytautas Kumža bevindt zich in een wereld die wordt beheerst door bedrieglijke logica; een wereld die van het dagelijks leven en alles wat daarbij hoort een eigenaardigheid maakt. Hoewel de kunstenaar zijn werk binnen de fotografie positioneert, is het eigenlijke beeld vaak gemaakt als installatie of ruimtelijk werk. Zijn transparante presentatiedisplays tonen illusies, ruimtelijke constructies, diapositieve kleurenstellingen en overdreven proporties. Met zijn werk brengt Kumža dialoog tot tussen objecten tot stand die zelf geen stem hebben. Beelden worden in het werk van Kumža verdubbeld of juist tegengewerkt.
De tentoonstelling Echo is een uitwisseling van perspectieven waarin ingelijste foto’s zijn te zien met objecten er letterlijk tegenaan geplakt of fotografie geconstrueerd als ruimtelijke installatie. Beelden worden bij Kumža verdubbelt of juist tegengewerkt waardoor een presentatie ontstaat die je zou kunnen zien als een persoonlijk, encyclopedisch archief van de kunstenaar.
Surrealistisch
Door strakke composities te combineren met objecten in een poëtische achtergrond of met retro-sfeerbeelden krijgt het werk een surrealistische sfeer. Die wordt versterkt door de transparante platen van plexiglas die als vitrines fungeren. Een aantal foto’s wordt omgeven door glasscherven die het gefotografeerde object een andere uitstraling en esthetiek geven. Door een extra glasplaat aan het werk toe te voegen, laat de kunstenaar een echo klinken in de tentoonstellingsruimte; een echo die afkomstig is van de kunstwerken.
ExperienceLab
Voor deze tentoonstelling liet Kumža zich ook inspireren door de collectie en maakte hij nieuw werk dat gebaseerd is op zijn selectie uit de historische collectie van CODA. Bij het maken van die selectie legde hij zich toe op schoenen, glazen flessen, brillen en servies uit de vorige eeuw. Na het fotograferen van deze objecten ging hij aan de slag in CODA ExperienceLab waar hij zijn digitale bestanden in glas liet graveren met een lasersnijder. Deze extra laag geeft een welhaast magisch perspectief op de esthetiek van de gefotografeerd objecten; een perspectief dat geen rekening houdt met de gangbare richtlijnen voor en criteria in fotografie.
Bekroond
Vytautas Kumža is al een aantal jaar gevestigd in Amsterdam als beeldend kunstenaar. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. In 2019 won hij de Sybren Hellinga Kunstprijs en datzelfde jaar ontving hij ook het Emerging Artist Stipendium van het Mondriaan Fonds. Ook kreeg Kumža in 2019 een beurs van de Litouwse Raad voor Cultuur. Twee jaar eerder won hij de Ron Mandos Photo Talent Award. Tijdens Art Rotterdam 2022 werd zijn werk bekroond met de NN Art Award.
